>> Forex Nedir?
>> Neden Forex? Forex Piyasaları’nın Avantajları
>> Forex Piyasaları’nda para kazanmak
>> Pip Nedir? Pip Nasıl hesaplanır?
Forex Nedir?
Forex nedir sorusunun cevabını bir çok farklı şekilde açıklamak mümkün olsa da en basit tanımı ile Forex Piyasaları, para birimlerinin karşılıklı alım/satım işlemlerinin yapıldığı yerdir. Bazen farkında olmasak da para birimleri hayatımızın önemli bir parçasıdır. Örneğin Türkiye’de bir turist dolar para birimiyle alış-veriş yapamayacağından onu Türk lirasına çevirmek zorundadır. Bu karşılıklı döviz çevirimine duyulan zorunlu ihtiyaç Forex Piyasaları’nın neden dünyadaki en likit piyasadır sorusunun cevabını vermektedir. Türkiye’de Forex Piyasaları aynı zamanda para piyasası veye döviz piyasası olarak da adlandırılmaktadır.
Fx ne demek? FX forex’in kısaltmasıdır
Forex Nedir? Forex Piyasaları’nda Ne Alınıp Satılır?
Bunun cevabı tabi ki “para”, bir para birimi satın alırken o ülkedeki bir şirketin hisse senedini aldığınızı düşünebilirsiniz. Bir ülkenin para birimi değeri genellikle o ülke ekonomisin mevcut ve gelecekteki durumunun para piyasası üzerine doğrudan bir yansımasıdır.
Forex’de dolar satın almak, forex piyasaları için en basit tabiriyle Amerikan ekonomisinden bir hisse satın almak demektir. Amerikan ekonomisinin iyi yolda olduğunu ve zaman geçtikçe daha iyiye gideceğine inanıyorsunuz demektir ve bu “hisse”yi piyasaya geri sattığınızda bu işlemden kar yapmayı planlıyorsunuzdur.
Genel bir ifadeyle, diğer para birimlerine karşı bir ülkenin döviz kuru, diğer ülkelerin ekonomilerine kıyasla o ülkenin ekonomisinin durumunun bir yansımasıdır. Genelde ülke ekonomisi iyiye gittikçe o ülkenin para birimi forex döviz piyasasındaki diğer para birimlerine kıyasla yükselir.
Döviz nedir? Döviz yabancı ülke parası anlamına gelmektedir.
Parite Nedir?
Forex Piyasaları’nda forex döviz kurları, “parite” adı verilen çiftler halinde işlem görmektedir. Paritelerde ilk sırada yer alan döviz o paritenin baz dövizi, diğeri ise karşıt dövizidir.
En fazla işlem gören pariteler major (ana) olarak adlandırılır, bunlardan bazılarını aşağıda bulabilirsiniz;
- EUR/USD (Euro/ABD Doları)
- GBP/USD (İngiliz Sterlini/ABD Doları)
- USD/JPY (ABD Doları/Japon Yeni)
- USD/CHF (ABD Doları/İsviçre Frankı)
- AUD/USD (Avustralya Doları/ABD Doları)
- USD/CAD (ABD Doları/Kanada Doları)
- NZD/USD (Yeni Zelanda Doları/ABD Doları)
EUR/USD para birimi çiftinin fiyatı örneğin EUR/USD = 1,5000 ise ve çifti satın alırsanız (piyasada uzun pozisyon alırsanız), bu sattığınız her 1,5 dolar için karşılığında 1 Euro para birimi cinsinden satın alırsınız anlamına gelir.
Neden Forex? Forex Piyasaları’nın Avantajları
Aşağıda bir çok avantajı belirtilen forex piyasaları, en çok işlem görülen finansal piyasa olarak kabul edilmektedir.
1) Kaldıraç Nedir?
Forex piyasasında ufak bir teminat ile çok daha fazla değeri olan bir işleme girebilirsiniz.
Kaldıraçlı işlem nedir? Kaldıraç işlem yapan kişiye düşük bir sermaye ile yüksek hacimli işlem yapmasına izin verir.
Örneğin bir aracı kurumun 1:50 kaldıraç önermesi demek, 50$ teminat yatırımı ile yatırımınızın 50 katı yani 2500$ değerinde işlem yapmanızı, aynı şekilde 500$ ile 25.000$ değerinde işlem yapmanızı sağlayabilir.
Tüm bunlar kulağa hoş gelse de kaldıracın iki tarafı da keskin bir bıçak gibi olduğunu unutmayalım. Yüksek kazançlar sağlayabilecek olan kaldıraç düzgün bir risk yönetimi kullanılmadığı takdirde büyük kayıplara da yol açabilir.
Forex kaldıraç oranları her forex şirketinde farklı oranlardadır, bu oranlar Yabancı Forex Şirketleri‘nde 1:400’lere kadar çıkmaktadır. Forex Türkiye pazarındaki şirketler (SPK’ya bağlı Forex Şirketleri) daha öncesinde en fazla 1:100 oranında kaldıraç sunabilmekteyken Şubat 2017’de yayımlanan tebliğ ile bu oran SPK tarafından 1:10’a kadar düşürülmüştür.
2) 24 saat açık işlem piyasası
Forex piyasaları Pazartesi sabahı Avustralya piyasa açılışından Cuma akşamı New York piyasası kapanışına kadar açıktır. Yani Dünya Borsalar’ından herhangi birinin açık olması işlem yapabilmeniz için yeterlidir. Asya, Avrupa, Amerika piyasa saatlerinin hepsinde işlem yapabildiğiniz için forex piyasa saatleri çok geniştir ve kendi işlem zamanınızı kolaylıkla ayarlayabilirsiniz.
3) Likidite
Yaklaşık olarak 5 trilyon dolar piyasa hacmiyle forex piyasaları dünyanın en büyük likiditeye sahip piyasasıdır.
4) Erilişilebilirlik
Bu piyasa diğer işlem piyasalarından daha erişilebilirdir. Diğer birçok piyasa ile karşılaştırıldığında çok düşük bir miktar olan 50 dolar ile forex piyasaları içerisinde işlem yapmaya başlanabilir. Tabi bu kadar düşük bir miktarla işlem yapmaya başlamak genelde tavsiye edilmeyen bir durum olsa da bu piyasanın büyük sermayesi olmayan traderlara da açık bir piyasa olduğunu göstermektedir.
Forex Türkiye pazarındaki şirketlerde (SPK’ya bağlı Forex Şirketleri’nde) daha öncesinde çok daha düşük bir teminat ile işlem yapılabilmekteyken Şubat 2017’de yayımlanan tebliğ ile bu miktar SPK tarafından 50bin TL’ye yükseltilmiştir.
Forex Piyasaları’nda Para Kazanmak
Forex piyasasında işlem açmanın amacı bir para birimini diğerine çevirerek aldığınız para biriminin sattığınıza oranla değer kazanmasını beklemektir.
Para birimleri her zaman çift (parite) şeklinde okunmaktadır, bunun nedeni bu piyasada bir işlem yaptığınızda bir tarafı satın alıp diğer taraftakini satıyorsunuz demektir.
Örneğin EUR/USD 1.1800 fiyatından 10,000 euro satın alıyorsunuz, bu aynı zamanda 11,800* dolar sattığınız anlamına gelmektedir. Bir hafta sonra beklediğiniz gibi fiyat EUR/USD 1.2500 olduğunda aldığınız 10,000 euro’yu piyasaya geri satıyorsunuz ve elinize 12,500** dolar geçiyor. Böylelikle bu işlemden net karınız 12,500-11,800= 700 dolar olarak hesaplanmaktadır.
*EUR 10,000 x 1.18 = US $11,800
** EUR 10,000 x 1.25 = US $12,500
Pip Nedir? Pip Nasıl hesaplanır?
Pip ne demek? İki para birimi arasındaki değer değişimini ifade eden ölçü birimine “pip“ denir.
EUR /USD 1.1150‘den 1.1151‘e yükselirse, değeri 0.0001 dolarlık artış bir pip olarak ifade edilir.
Bir pip genelde bir fiyatlamanın son ondalık basamağıdır.
Çoğu döviz çifti 4 ondalık basamaktan oluşur, ancak Japon Yeni çiftleri gibi bazı istisnalar vardır (ondalık basamağı iki basamaktan oluşur). Bu para birimi çiftleri, yalnızca 1 pip değişimini ölçmek için iki basamaklı ondalığa sahip olduğuna (diğer para birimlerinin çoğu dört ondalık basamağa sahiptir) dikkat edin. Bu durumda, bir pip hareketi 0.01 JPY olurdu.
Lot Nedir?
Forex piyasasında 1 lot, 100.000 birimin bir araya gelmesiyle oluşan büyüklüktür. Forex piyasasında yatırım yapmak için belirleyeceğiniz işlem büyüklüğü lot ile ifade edilir ve işleminiz sisteme lot olarak girilir. Kısacası, bir parite için 1 standard lot, döviz kurunun sol tarafındaki birimden 100.000 adetlik bir büyüklüğü temsil eder. Şu anda sırasıyla 10.000, 1.000 ve 100 birim olan bir mini, mikro ve nano lot boyutları da vardır.
EUR /USD paritesinin spot fiyatının 1.1100 olduğunu varsayarsak; EUR/USD paritesinde fiyatların artış göstereceğini düşünen bir yatırımcı, 1 lot alım işlemi yapmak istediğinde, aslında 1.1100*100.000= 111.000$ satarak 100.000 EURO işlem büyüklüğü almış oluyor. Burada, satın alınan döviz kuru Euro, 100.000 birimden yani 1 lottan oluşuyor.
Dikkat edilmesi gereken nokta ise; 100.000 euroluk büyüklük, elde edilen gerçek bir miktar değil, belli bir miktar teminat ve tercih edilen kaldıraç etkisiyle kar veya zararına ortak olunan işlem büyüklüğüdür.
Forex piyasasında yatırımcılar 1 lotluk işlem hacmi yerine daha küçük işlem hacimleri ile yatırımı tercih edebilirler. Yatırımcıların forexte en sık kullandığı lot çeşitleri mini lot ve mikro lot’tur.
1) Mini Lot
Mini Lot, 0,1 lot yani 10.000 birime eşittir. Örneğin; EUR/USD paritesinin fiyatının tekrar 1.1100 olduğunu varsayarsak 0,1 lotluk alım işlem hacmi 10.000*1.1100= 11.100$ büyüklüğüne eşit olur.
2) Mikro Lot
Mikro lot, 0,01 lot yani 1000 birime eşittir. Örneğin; EUR/USD paritesinin fiyatının 1.1100 olduğunu varsayarsak 0,01 lotluk alım işlem hacmi 1000*1.1100= 1110$ büyüklüğüne eşit olur.
Kar/Zarar Hesaplama
ABD Doları alıp İsviçre Frangı satalım.
- Aracı kurumun önerdiği fiyat 1.4525/1.4530, bu paritede alım yaptığımızdan 1.4530 fiyatından alım yapacağız
- Yani 1.4530’dan 1 standart lot (100.000 adet) satın alıyorsunuz.
- Birkaç saat sonra fiyat yükselir ve pozisyonumuzu kapatmaya karar veririz
- USD/CHF için yeni fiyat 1.4550/1.4555 olarak belirlendiğini varsayalım, alış pozisyonu açtığımız için, bu pozisyonu kapamak için satış yapmamız gerekiyor, yani bize sunulan 1.4550 satış fiyatından işlem yapıyoruz.
- 4530 ile 1.4550 arasındaki fark 1.0020 veya 20 pips.
- Bu işlemden (0.0001 / 1.4550) x 100.000 = pip başına 6.87 $ x 20 pip = 137.40 dolar kar sağlamış oluyoruz.
Pip miktarından kar/zarar hesaplama
Bir işlemden yaptığınız kar/zarar hesaplamasını kazandığınız/kaybettiğiniz pip miktarından da hesaplamanız mümkün. Örneğin EUR/USD 1.1540 fiyatından alım yaptınız 40 pip kar ile 1.1580 değerinden pozisyonunuzu kapadınız. 40 pip kar yaptığınız bu işleme micro lot (0.01) ile girdiğinizde 4 dolar, mini lot (0.1) ile 40 dolar, standart lot (1) ile girdiğinizde 400 dolar kar sağlamış olursunuz (Net karınızı hesaplamak için bu miktardan işlem için ödediğiniz broker masrafı ya da komisyonlarını da düşmeniz gerekir). Kazandığınız ya da kaybettiğiniz pip miktarı her zaman karşıt döviz cinsinden (paritede ikinci sırada yazılan döviz) olacaktır.
Eğer karşıt döviz dolar yerine başka bir para birimi olsaydı, kazancınız o birim cinsinden olurdu. EUR/TRY paritesindeki bir işlemimizden 40 pip kazandığımızı varsayarsak micro lot, mini lot, standart lot işlemlerimizden sırasıyla kazancımız 4 TL, 40 TL, 400 TL olarak hesaplanır.
Forex piyasaları ile ilgili temel bilgileri okuduktan sonra sıradaki “Teknik Analiz” bölümüne geçmenizi tavsiye ederim.